نوشابه های انرژی زاها زیر علامت سؤال

 آیا مصرف نوشابه های انرژی زا واقعا به شما بال می دهد؟ کارشناسان نظر دیگری در این باره دارند

انرژی زاها زیر علامت سؤال
آیا مصرف نوشابه های انرژی زا واقعا به شما بال می دهد؟ کارشناسان نظر دیگری در این باره دارند
مجله خبری لحظه نما:برخی از ما انگار با انرژی غذای روزانه نمی توانیم زندگی کنیم و دائم به دنبال کسب انرژی بیشتر هستیم. اینکه این کالری بیشتر را با چه هدفی مصرف می کنیم، یک طرف و این که انرژی اضافه را از چه منبعی تأمین می کنیم هم طرف دیگر قضیه است. تولیدکنندگان هم از تولید انواع انرژی زا ها کم نمی گذارند و تمام و کمال در خدمت انرژی دوستان هستند. به علاوه تازگی ها داشتن یک قوطی نوشابه انرژی زا حتی بدون نیاز واقعی به آن هم به یک نمای باکلاس تبدیل شده است. یعنی اگر نوشابه انرژی زا خصوصا برندهای معروف در دستت باشد انگار طبق مد روز رفتار کرده ای و خیالت راحت است که باکلاس هستی.

افراد طالب انرژی بیشتر، اگر جست و جوی کوچکی در اخبار داشته باشند با فهرست عوارض نوشابه های انرژی زا و حوادثی که بر اثر مصرف بی رویه این نوشابه ها رخ می دهد، مواجه خواهند شد. در این صورت احتمالا قید مد را می زنند و انرژی مورد نیاز واقعی خود را از موادغذایی تأمین می کنند؛ مانند همین خبر که به تازگی منتشر شده که خانمی بر اثر مصرف بی رویه نوشابه های ردبول بینایی خود را از دست داده است. سیب سبز با دکتر کوروش صمدپور، متخصص تغذیه گفت و گو کرده تا ما در مورد نوشابه های انرژی زا بیشتر بدانیم.

بالی که به نابینایی تبدیل می شد
باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از تلگراف خبری را منتشر کرد که خانمی بر اثر خوردن روزی 28 قوطی ردبول، دچار اضافه وزن شدید، ورم مغزی و نابینایی شده است. یعنی نوشابه ای که قرار بود به او بال بدهد فقط اضافه وزن و نابینایی برایش هدیه آورده بود. تبلیغات ردبول و نوشابه های انرژی زا را در رسانه ها زیاد می بینید اما معمولا به خبرهایی که از عوارض این نوشابه ها منتشر می شود، چندان توجهی نمی کنید. قطعا انتخاب اینکه نوشابه های انرژی زا بخورید یا نه با خود شماست اما پیشنهاد می کنیم هم تبلیغات و هم نظر کارشناسان را بدانید و با آگهی درباره انتخاب خود تصمیم بگیرید و در مصرف هر نوع خوراکی حد اعتدال را رعایت کنید. تبلیغات را که هر روز می بینید، دکتر کوروش صمدپور هم آگاهی های لازم را به شما می دهد.

مواد تشکیل دهنده ی نوشابه ی انرژی زا چیست؟
قبل از هرچیز باید بدانید نوشابه های انرژی زا از چه موادی تشکیل شده اند. مواد اصلی تشکیل دهنده نوشابه انرژی زا از جمله ردبول شامل کافئین، اسیدآمینه تورین، قندهای مصنوعی، گلوکز، ویتامین های گروه B است. در هر قوطی (250 سی سی) نوشابه انرژی زا و حدود 80 میلی گرم کافئین، هزار میلی گرم تورین، 27 گرم کربوهیدرات (همان قندهای گلوکز) و 115 کیلوکالری انرژی وجود دارد. برای اینکه بدانید مقدار کافئین مجاز برای مصرف افراد تا چه میزان است باید بگویم که حساسیت افراد نسبت به کافئین متفاوت است اما معمولا مقدار قابل تحمل کافئین برای افراد بزرگسال 200 تا 300 میلی گرم معادل 2 تا 4 فنجان قهوه است. البته میزان کافئین قهوه ها هم متفاوت است مثلا کافئین یک فنجان قهوه لاته از یک قوطی ردبول بیشتر است؛ در حالی که قهوه فوری کافئین کمتری دارد.

چرا به مصرف ردبول تمایل دارید؟
مجله خبری لحظه نما:بیشترین مصرف کننده این نوشابه ها گروه سنی 11 تا 35 سال یعنی قشر جوان و نوجوان جامعه هستند. به علت اینکه مصرف نوشابه های انرژی زا به صورت گذرا واکنش شخصی را سریع تر و به تمرکز فکری کمک می کند، افرادی علاقمند به مصرف آن هستند. البته تبلیغات وسیعی که در دنیا وجود دارد هم خیلی موثر است. با مصرف نوشیدنی انرژی زا از جمله ردبول، میزان تحریک ذهنی و فیزیکی فرد موقتا افزایش می یابد که این تأثیرات در فرد بسیار کوتاه مدت است به گونه ای که ممکن است در یک یا چند ساعت اولیه بعد از مصرف، احساس انرژی زیادی داشته باشد اما این حس لذت چند ساعتی بیشتر طول نمی کشد و ساعاتی بعد به حس و حالی بدتر از وضعیت قبل از مصرف باز می گردد. به بیان دیگر فرد از انرژی طبیعی خود نیز محروم می شود. به علاوه نوشیدنی های انرژی زا موجب افزایش مشکل بی خوابی و بروز حالت عصبی در مصرف کنندگان آن می شوند.

کافئین با بدن چه می کند؟
کافئین موجود در این نوشابه ها فواید و مضرات خودش را دارد. کافئین باعث رفع خستگی و افزایش تمرکز می شود، از طرف دیگر افزایش بیش از اندازه کافئین خطر افزایش فشار خون و بیماری قلبی دارد. کافئین همچنین به عنوان یک ماده مخدر شناخته شده و مصرف زیاد آن موجب کم آبی بدن می شود. مصرف بیش از اندازه کافئین موجود در این نوشابه ها باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون، تحریک پذیری، اضطراب و بی خوابی می شود و ممکن است تا ساعت های طولانی تر نیز همچنان ادامه داشته باشد. به علاوه همه موارد گفته شده کافئین باعث دفع ادراری کلسیم می شود و کمبود کلسیم از عوامل تأثیرگذار پوکی استخوان است.

شکر اضافه کجا می رود؟
از طرف دیگر یک قوطی ردبول 27 گرم شکر دارد و اگر چند قوطی در روز استفاده شود و فرد انرژی روزانه را فقط از این طریق بگیرد، مسلما دچار افزایش وزن و کمبود بعضی از ویتامین و املاح خواهد شد. همچنین پوسیدگی دندان ها از عوارض دیگر مصرف این نوشابه هاست.

رابطه اعتیاد با نوشابه های انرژی زا
به علاوه ی همه ی موارد گفته شده، تحقیقات نشان داده که احتمال اعتیاد به انواع مواد مخدر و الکل در نوجوانانی که به انواع نوشابه های انرژی زا تمایل دارند، بیشتر است در ادامه تحقیقات آمده است که بسیاری از این نوجوانان به سیگار هم تمایل دارند. بنابراین شاید بتوان احتمال اعتیاد به مواد مخدر، الکل و سیگار را هم به طور غیرمستقیم از عوارض نوشابه های انرژی زا به شمار آورد.

کودکانی متشنج با مصرف ردبول
نتایج یک تحقیق نشان می دهد در فاصله سال های 2010 تا 2013 میلادی بیش از 5 هزار نفر بر اثر بیماری های مرتبط با مصرف نوشیدنی های انرژی زا به مراکز کنترل مسمومیت امریکا مراجعه کرده اند. تقریبا نیمی از مراجعان کودکانی بودند که به نوع نوشیدنی مصرفی آگاهی نداشته اند. بررسی های انجام شده حاکی از آن است که بسیاری از کودکان مصرف کننده این نوشیدنی ها با عوارض جانبی جدی آن همچون تشنج، ضربان قلب و بالا رفتن شدید فشار خون رو به رو می شوند. حتما باید نسبت به مصرف انواع نوشابه ها در کودکان آگاهی داشته و اجازه ندهیم کودکان با مصرف ناآگاهانه نوشابه های انرژی زا و مصرف بی رویه و نادرست از آن ها قربانی عوارض هولناک این محصولات شوند.

بیماران قلبی عوارض ردبول را جدی بگیرند
به علاوه در گزارش ذکر شده، امده که مصرف حتی یک فنجان نوشابه انرژی زا می تواند برای بیماران قلبی و مسن مرگبار باشد زیرا نوشابه های انرژی زا حاوی مقادیر بالای کافئین و تورین هستند و دریافت بیش از اندازه این مواد باعث می شود قلب، فشار بیش از اندازه ای را تحمل کند. همین فشار بیش از حد زمینه ساز انواع مشکلات قلبی از جمله سکته قلبی است.

هشدار به کودکان و خانم های باردار
توصیه می شود کودکان، خانم های باردار، افرادی که ضربان قلب نامنظم دارند و افرادی که داروهای قلبی و فشار خون مصرف می کنند، از مصرف این نوشیدنی ها خودداری کنند. متأسفانه این نوشابه ها به سادگی در اختیار تمام گروه های سنی قرار می گیرد. در حالی که میزان شکر و کافئین موجود در آن عوارض جانبی خطرناکی به دنبال دارد.

مصرف ردبول در ایران و سایر کشورها
مصرف ردبول در کشورهایی مثل فرانسه، نروژ و دانمارک ممنوعیت مصرف داشت که اخیرا مقامات فرانسه با حکم دادگاه دوباره مجوز مصرف ردبول را داده اند. به هر حال وقتی محصولی سود کلانی داشته باشد، افراد زیادی نسبت به تولید و فروش آن تمایل دارند ولی کماکان در نروژ و دانمارک ممنوعیت مصرف وجود دارد. لازم به ذکر است در 143 کشور دیگر این محصول به فروش می رسد. متأسفانه در کشور ما هم نوشابه های ردبول در دسترس است و هر کسی در هر سنی می تواند آن را مصرف کند به غیر از مسائل مربوط به واردات، هیچ ممنوعیت قانونی برای فروش این محصولات به افراد مختلف در کشور ما وجود ندارد. بنابراین خود افراد باید نسبت به مصرف نوشابه های انرژی زا و هر نوع محصول دیگری که در بازار وجود دارد، هوشیار باشند. شاید مهمترین اقدام در کشور ما اطلاع رسانی و افزایش آگاهی مردم در خصوص مضرات مصرف بی رویه این نوشابه ها باشد. در درجه اول توصیه می شود مردم از این نوع نوشابه ها استفاده نکنند و نیاز به بدن به انرژی و ویتامین ها از طریق تغذیه سالم و استفاده از همه گروه های غذایی به خصوص پروتئین ها، میوه ها و سبزیجات تازه تأمین شود. به علاوه خواب کافی در تأمین انرژی، رفع خستگی و افزایش تمرکز تأثیر به سزایی دارد. در درجه ی بعد اگر افراد تمایل به مصرف نوشابه انرژی زا دارند حتما دقت کنند که سابقه ناراحتی قلبی و حساسیت به کافئین نداشته باشند.

آیا ردبول این خانم را نابینا کرده است؟
برای بررسی خبر منتشر شده که بر اساس آن خانمی بر اثر مصرف ردبول دچار چاقی مفرط، ورم مغزی و نابینایی شده است باید بگویم که این خانم روزی 28 ردبول استفاده می کرده است. این میزان مصرف برای این نوشابه با این همه زیان بسیار بی رویه است. با توجه به کالری زیاد این تعداد نوشابه چاقی مفرط و عوارض مغزی که منجر به کوری شده قابل پیش بینی است. یعنی اگر این خانم با یک متخصص مشورت می کرد حتی قبل از مصرف هم می شد این عوارض را پیش بینی کرد. این مسائل همه از عوارض نوشابه های انرژی زا است خصوصا میزان بالایی مثل 28 قوطی در روز که مقدار قابل توجهی است. دلیلی که این خانم برای مصرف بیش از حد خود ذکر کرده این است که وقت کافی برای رسیدگی به تغذیه ی خود را نداشته است. مسلما مصرف بیش از حد ردبول او را به هدف خود یعنی بهبود وضع تغذیه نرسانده و نتیجه ی عکس به دنبال داشته است.

مصرف زیاد نوشابه های انرژی زا و مرگ ناگهانی
حتما باید این را هم به یاد داشته باشید که مصرف مقدار زیادی از این نوع نوشابه ها حتی منجر به مرگ ناگهانی می شود. به همین دلیل است که بعضی از شرکت های تولیدکننده روی قوطی نوشابه ها می نویسند بیش از سه دد در روز استفاده نشود. یعنی حتی اگر با متخصص هم مشورت نکنید و فقط به نوشته درج شده روی خود محصول اکتفا کنید، باز هم بیش از سه عدد در روز مصرف، کاملا نابجا و غیرمنطقی است. اگرچه حتی مصرف مقدار کم این نوشابه ها هم عوارض خاص خود را دارد و نمی توان گفت مشکلی به وجود نخواهد آمد اما حداقل با کنترل مصرف می توان، عوارض نوشابه های انرژی زا را به حداقل رساند. مسلما این خبر اولین حادثه بر اثر مصرف نوشابه های انرژی زا نبوده و احتمالا آخرین هم نخواهد بود. بنابراین لازم است حتما نسبت به خطراتی که درباره خوردن این نوع نوشابه ها گفته می شود، حساس بوده و آن را جدی بگیریم.