فصل تابستان نزدیك است و گرما، بسیاری از فعالیت‌ها و شرایط زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیماران مبتلا به دیابت در این میان، مشكلات زیادی دارند كه بهتر است به نكاتی در این باره توجه كنند.
با شروع فصل گرما و تابستان، طبیعی است كه اولین احساس، حس تشنگی باشد. هر كسی در گرمای ۳۹ تا ۴۰ درجه تابستان، به نوشیدن آب خنك یا هر نوشیدنی و همچنین میوه‌های خنك، تمایل دارد. میوه‌های متنوع فصل تابستان كه آب‌دار و معطرند، بعضی مانند طالبی به صورت پالوده مخلوط با یخ، مصرف می‌شوند. هنگامی كه برای رفع عطش و تشنگی، آب یا مایعات دیگر مانند آب میوه‌ها را می‌نوشیم، تركیب شیمیایی خون به هم می‌ریزد و آب، املاح و قند و چربی آن كم و زیاد می‌شود. به همین علت، بیمارانی كه به یكی از نشانگان متابولیك مانند دیابت مبتلا هستند، با مصرف هر ماده غذایی ممكن است تغییری در تركیب شیمیایی خون‌شان به وجود آید كه ممكن است علاوه بر بروز نشانه‌های فوری و افزایش یا كاهش قند خون، موجب كنترل نشدن بیماری و میزان قند پلاسما و در نتیجه در طولانی‌مدت، ابتلا به عوارض دیابت شود.
●مشكلات تابستانی
بیماران مبتلا به دیابت در فصل تابستان علاوه بر مصرف انواع میوه‌ها، نوشیدن مقدار فراوان آب خنك و مواجهه با گرما و عوارض آن، به انواع ورزش‌‌ها و فعالیت‌های جسمی و تفریحی می‌پردازند. ورزش و فعالیت جسمی نیز اگرچه برای بیماران مبتلا به دیابت مفید است اما باید تحت شرایطی انجام شود. حتی هر ورزش و فعالیتی برای هر بیماری توصیه نمی‌شود و این موضوع بستگی به شدت بیماری، جثه بیمار، عوارض دیابت و عادت فرد به ورزش دارد.
حتی در یك فرد بیمار زمان، شدت و نوع ورزش‌كردن از وقتی به وقت دیگر متفاوت است و بخشی از آن مربوط به میزان قند خون او است.
فصل تابستان، هنگام مسافرت است و بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نیز به مسافرت‌های دور و نزدیك می‌روند و همانطور كه همه می‌دانیم، جزو لازم و ضروری مسافرت موضوع خوردن است و مواد غذایی گوناگونی كه در هنگام نقل و انتقال با وسیله نقلیه مصرف می‌كنیم و همچنین مواد غذایی كه در مقصد سفر تهیه می‌كنیم، از موارد مهم برای بیماران مبتلا به دیابت است.
● تغذیه سالم
بیماران مبتلا به دیابت، همانطور كه پیشتر اشاره كردیم، می‌خواهند در فصل تابستان از انوع میوه‌ها استفاده كنند و هنگام مسافرت ممكن است اختلالی در خوردن مواد غذایی مورد نیاز و رعایت رژیم غذایی پیش آید.
باید بدانیم كه امروز بیمار مبتلا به دیابت را از مصرف هیچ نوع غذایی منع نمی‌كنند بلكه توصیه می‌شود كه میان مصرف انرژی و دریافت مواد غذایی به‌ویژه كربوهیدرات یا قند تعادل برقرار كنند. یعنی اگر بیمار مبتلا به دیابت می‌خواهد یك عدد سیب متوسط (۱۲۰ گرم) مصرف كند كه معیار واحد میوه است و به عنوان یك واحد میوه درنظر گرفته می‌شود، باید بداند كه یك واحد میوه یا سیب متوسط ۱۲۰ گرمی، ۱۵ گرم كربوهیدرات یا قند دارد و اگر این میوه را مصرف كند، رژیم غذایی‌‌اش نیاز به تغییر و اصلاح دوباره دارد، به این صورت كه باید از رژیم غذایی خود مقدار ماده غذایی كه حاوی ۱۵ گرم قند است، حذف كند. اگر دو عدد سیب متوسط بخورد، باید معادل ۳۰ گرم كربوهیدرات یا قند را از رژیم غذایی خود حذف كند. این چگونه امكان‌پذیر است؟ با دانستن اینكه در رژیم غذایی روزانه و آنچه باید پس از خوردن سیب مصرف كند، حاوی چه مقدار قند یا كربوهیدرات است. از آنجا كه بسیاری از كارشناسان تغذیه توصیه می‌كنند كه تنوع غذایی حفظ شود، بنابراین اگرچه می‌توان با این توصیه، تعادل را در رژیم غذایی و تركیب شیمیایی آنها حفظ كرد اما حذف یك ماده غذایی كه به طور مثال ۱۵ گرم قند دارد، ممكن است موجب حذف دیگر گروه‌های غذایی نیز بشود و به طور مثال پروتیین و چربی كمتر یا بیشتری به بدن برسد. البته معیار، بیشتر كربوهیدرات‌ها هستند. تنوع غذایی، خود به كنترل بهتر قند خون و پیشگیری از بروز عوارض دیابت در طولانی‌مدت كمك می‌كند.
موضوع دیگر، نوشیدن آب و مایعات است. باید بدانیم كه در هنگام فصل تابستان و گرما با عرق‌كردن، ما آب و املاح از دست می‌دهیم و با نوشیدن آب خنك، اگرچه رفع تشنگی و عطش می‌شود اما میزان املاح و الكترولیت‌های خون به هم می‌ریزد و اگر این كار به ویژه برای فرد مبتلا به دیابت ادامه یابد، موجب بروز عوارض خطرناك می‌شود كه در حقیقت به علت رقیق‌شدن و افت قند خون و مسمومیت با آب است. در نتیجه بهتر است از آب معدنی یا آب همراه با كمی نمك یا قند استفاده كنیم تا املاح نیز به بدن‌مان برسد.
● ورزش‌های تابستانی
بسیاری از بیماران به ورزش‌های تابستانی می‌پردازند یا ممكن است فعالیت جسمی شدیدی داشته باشند. خوب است بدانیم كه بیماران مبتلا به دیابت تحت شرایط خاصی باید ورزش كند. به طور مثال قند خون آنها باید بین ۸۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم در دسی‌‌لیتر خون باشد و خارج از این محدوده اگر باشد، ورزش كردن موجب بدتر شدن وضعیت قند خون می‌شود و در نتیجه بیمار یا دچار افت قند خون و كاهش سطح هوشیاری و یا دچار افزایش بیش از حد قند خون و ابتلا به كومای دیابتی و كتواسیدوز می‌شود. ورزش‌هایی كه بیمار مبتلا به دیابت می‌تواند انجام دهد شامل شنا، پیاده‌روی و دویدن است البته به شرطی كه مشكلات عروقی و قلبی و زخم پای دیابتی نداشته باشد. به همین علت است كه فقط كلیات را می‌نویسیم و هر فردی باید با مشورت با پزشك خود اقدام كند.
● سفر به خیر، دیابتی!
برای اینكه سفر لذت بخشی برای بیماران مبتلا به دیابت رقم بخورد، باید نكاتی را رعایت كنند. اولا همیشه مواد قندی كه به آسانی جذب می‌شوند مانند آب‌نبات و شكلات و كشمش به همراه داشته باشند. افت قند خون خطرناك‌تر از افزایش قند خون است. حتما برچسب، دست‌بند یا گردنبندی داشته باشند كه نشان دهد، مبتلا به دیابت‌اند و داروهای مصرفی خود را روی آن قید كنند. از مسافرت‌های طولانی بپرهیزند و اگر ضروری بود باید در مدت مسافرت هر نیم تا یك ساعت از وسیله نقلیه پیاده شوند و كمی ورزش كنند و تحرك داشته باشند. حتما داروهای خود مانند قرص‌ها یا انسولین را به همراه داشته باشند و وعده‌های زیادی از آن را تهیه كنند تا با كمبود آن مواجه نشوند. همیشه مایعات، مواد غذایی لازم برای بیماران مبتلا به دیابت و امكانات اضافی به همراه داشته باشند
