یكی از قسمت‌هائی كه در اثر دیابت آسیب جدی می‌بیند كلیه‌هاست. در یك كلیه سالم عروق خونی كوچك مواد زائد را از بدن شما دفع می‌كنند. اگر دیابت كنترل نشده باشد این عروق تخریب می‌شوند. این تخریب منجربه بیماری كلیوی می‌شود كه به آن نفروپاتی هم می‌گویند. اگر این تخریب شدید باشد، كلیه‌ها از كار می‌افتد.
چگونه متوجه می‌شوید كه دیابت به كلیه شما آسیب رسانده است؟ دكتر شما ادرارتان را برای دفع پروتئین چك می‌كند و این تست كار كلیه را به دكتر نشان می‌دهد. و نیز خون شما را چك می‌كند تا ببیند آیا كلیه‌ها درست مواد دفعی را از خون پاك می‌كنند.
تا وقتی كه تخریب خیلی شدید شده باشد، شما هیچ علائمی احساس نخواهید كرد. اگر كلیه‌ها از كار بیفتد پاها و قوزك پای شما ورم می‌كند. شما ممكن است احساس ضعف یا بی‌اشتهائی كنید.
● برای كاهش تخریب شما چه می‌توانید بكنید ؟
▪ برای حفاظت از كلیه‌ها :
۱) فشار خون خود را كمتر از ۸۰/۱۳۰ نگه دارید كه احتمالاً پزشك با دارو این كار را می‌كند.
۲) قند خون خود را در محدودهٔ طبیعی حفظ كنید. (بخصوص با HbA۱C كه آن را كمتر از ۷ نگه می‌دارید)
۳) به رژیم غذائی وفادار باشید. رژیم شما را پزشك شما تعیین می‌كند.
۴) هر روز از نظر جسمی فعال باشید.
۵) داروهای خود را مرتب استفاده كنید. قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشكتان مشورت كنید. (شامل ویتامین‌ها، داروهای گیاهی و داروهای بدون نسخه)
۶) سیگار نكشید
۷) سروقت مقرر به پزشك مراجعه كنید.
▪ اگر كلیه‌هایتان از كار بیفتد چه باید كرد؟
این حالت نارسائی كلیه گفته می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد مواد زائد در بدن شما تجمع می یابند و منجربه استفراغ ضعف، گیجی و كما می‌شوند. در این حالت شما باید برای دیالیز ارجاع شوید تا خون شما تصفیه شود.
▪ آسیب عصب‌ها در دیابت یا نوروپاتی دیابتی چیست؟
این آسیب در افراد دیابتی باعث می‌شود تا انتقال پیام‌ها به مغز و سایر قسمت‌های بدن مختل شود. این باعث خواب رفتن (كاهش حس) و یا سوزن سوزن شدن دردناك می‌شود.
هم‌چنین باعث:
۱) كاهش قدرت درك حس در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود.
۲) كاهش توانائی قلب برای برآورده كردن نیازهای بدن
۳) كاهش توانائی روده‌ها برای هضم غذاها
۴) كاهش توانائی برای بدست آوردن نعوظ مردان.
▪ چه چیزی باعث نوروپاتی دیابتی می‌شود؟
وقتی قند در خون زیاد باشد، به عروق و عصب‌ها آسیب می‌رساند. پس عدم كنترل قند خون باعث این حالت می‌شود و این قضیه در مردان شیوع بیشتری نسبت به زنان دارد. پس برای كنترل نوروپاتی و پیشگیری آن بهترین راه كنترل قند خون با رژیم، ورزش و مصرف دارو می‌باشد.
▪ از كجا می‌فهمید كه دچار نوروپاتی شده‌اید؟
۱) خواب رفتگی در پاها، انگشتان
۲) بریدگی‌ها و آسیب‌های پای شما آن طوریكه انتظار دارید شما را اذیت نمی‌كنند.
۳) درد یا احساس سوزش در پاهای شما
۴) احساس گیجی كه منجربه افتادن شما شود.
۵) اسهال یا یبوست
۶) عدم قدرت درایجاد نعوظ
اگر اعصاب پای شما تخریب شدند شما درد كه یك احساس هشدار دهنده است را حس نخواهید كرد و بنابراین اگر پای شما زخم یا ترك داشته باشد شما متوجه نخواهید شد و عفونی شده و منجربه عواقب بعدی خواهد شد.
▪ پیشگیری از مشكلات پا در نوروپاتی دیابتی:
۱) پاهای خود را هر روز چك كنید. با یك آینه زیر پای خود را مشاهده كنید.
۲) با ایجاد علائم قرمزی، تورم، عفونت، درد، سوزن سوزن شدن یا خواب رفتن در هر قسمت از پا سریع به دكتر خود زنگ بزنید.
۳) هر روز داخل كفش خود را از نظر سنگ‌ریزه و یا پارگی لایه های داخلی آن چك كنید.
۴) (حداقل سالی یك‌بار) برای معاینه پا به پزشك مراجعه كنید و هر گاه علائم فوق (در شمارهٔ ۲) را مشاهده كردید هر چه سریع‌تر مراجعه كنید.
كفش مناسب انتخاب كنید. شایع‌ترین علت زخم پا كفش‌های نو یا كفش‌های با اندازهٔ نامناسب هستند. كفش با اندازهٔ مناسب و دارای قوس محافظتی خوب را بخرید كفش از جنس چرم نرم بخرید. هیچ قسمت پای شما نباید تحت فشار باشد. برای این كه كاملاً مناسب پای شما باشد، در انتهای روز برای خرید كفش مراجعه كنید كه پای شما كمی متورم است.
كفش‌های نو را اول برای مدت ۲-۱ ساعت بپوشید و سپس پای خود را از نظر نقاط قرمز بررسی كنید. سپس كفش‌ها را دیگر نپوشید تا لكه‌های قرمز برطرف شوند و سپس هر سه روز یك بار ساعتی بیشتر كفش را به پا كنید. بهترین رنگ برای جوراب شما رنگ سفید است تا كوچك‌ترین خونریزی و ترشح را نشان دهد. روزانه پای خود را در آب ولرم بشوئید. پای خود را خوب خشك كنید. بخصوص بین انگشتان را با یك حوله نرم و با فشار ملایم (حوله را به پا نكشید) پوست پای خود را با یك كرم یا لوسیون لانولین نرم نگه دارید (بخصوص در پاشنه پایتان).
اگر پایتان زیاد عرق می‌كند، به آنها قبل از پوشیدن جوراب و كفش پودر بپاشید. هیچگاه پای برهنه راه نروید. جوراب كشی، نایلونی،جورابی كه داخلش درز داشته باشد و كش جوراب نپوشید.
پای خود را گرم نگه دارید ولی نزدیك سطوح داغ قرار ندهید.آب داغ، پتوی برقی و بالشتك‌های حرار‌ت‌زا را روی پای خود نگذارید. پراكسید هیدروژن و ید روی پایتان استفاده نكنید و الكل را روی پای خود نمالید.
اگر انگشتان پای شما بهم می‌مالند بین آنها پشم گوسفند بگذارید. برای گرفتن ناخن‌هایتان، اول پاهای خود را در آب گرم برای ۱۰ دقیقه قرار دهید تا ناخن‌های شما نرم شوند. ناخن‌های خود را به صورت كاملاً صاف بگیرید. گوشه ناخن‌ها را نگیرید و نزدیك پوست نشوید.
▪ كفش‌ها و جوراب‌ها:
۱) كفش بدون جوراب نپوشید.
۲) صندل و سایر كفش‌های جلوباز را نپوشید.
۳) كفش پاشنه بلند و نوك باریك نپوشید.
۴) جوراب‌هائی بپوشید كه نرم باشند و ۱ سانتی متر از شست پای شما بلندتر باشند.
۵) كفش تنگ و ناراحت نپوشید. اگر با هیچ كفشی راحت نیستید، كفش را سفارش دهید.
