برای بسیاری از افراد، داشتن فرزند و حفظ قدرت باروری یکی از مهمترین و پرمخاطره ترین تجربه های زندگی است. نتیجه یافته های علمی و مطالعات اپیدمیولوژیک انجام شده در دهه های اخیر بر روی جوامع مختلف بیش از پیش نقش تغذیه، عادات غذایی و الگوی مصرف مواد غذایی را در دستیابی به این تجربه ارزشمند موثر و قابل توجه نشان می دهند.
دکتر لادن گیاهی متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو گروه تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، گفت: الگوی غذای دریافتی شامل زمان و روند دریافت انرژی در طول روز، نوع کربوهیدرات، پروتئین، چربی و تنوع آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی، اثرات بلند مدت و کوتاه مدت قابل توجهی در حفظ قدرت باروری مردان، روند تخمک گذاری، کیفیت جنین، لانه گزینی، بارداری موفق و تولد نوزاد زنده دارد.
وی با بیان اینکه عوامل زمینه ساز در بروز بیماری های مزمن در قرن حاضر، با افزایش شیوع ناباروری در ارتباط مستقیم است، افزود: اصلاح الگوی غذایی، کنترل استرس و افزایش فعالیت فیزیکی به عنوان اجزای مهم در تغییر سبک زندگی از عوامل مهم در این ارتباط به شمار می رود.
گیاهی با بیان اینکه در افرادی که دچار چاقی مفرط هستند، خطر مشکلات مرتبط با باروری تا سه برابر افزایش می یابد، ادامه داد: در افراد چاق هورمون های مترشحه از بافت چربی که ارتباط متقابل با ترشح و عملکرد هورمون های جنسی و سیستم ایمنی موثر بر روند باروری دارند به شدت بر روی پاسخ داروهای تحریک گذاری، تعداد فولیکول های که رشد می کنند، کیفیت جنین، لانه گزینی جنین و نتیجه درمان ناباروری اثر منفی دارد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه در انجام مشاوره تغذیه، وزن به عنوان یک عامل مهم درنظرگرفته می شود، تاکید کرد: وزن یک فاکتور است اما تنها عامل برای انجام مشاوره تغذیه نیست چراکه ممکن است حتی وزن فردی نرمال باشد یا اضافه وزن هم داشته باشد، اما از نظر کیفیت و کمیت مواد مغذی در راستای بهبود کیفیت اسپرم و تخمک گذاری و شروع باروری در شرایط بهینه نباشد.
گیاهی ادامه داد: هدف در کمک به حفظ باروری افراد در مشاوره و درمان تغذیه، تنها صاحب فرزند شدن نیست بلکه تولد فرزندی با زمینه و استعداد ابتلا به بیماری های کمتر بسیار با اهمیت است.
وی با بیان اینکه کمیت و کیفیت دریافت مواد مغذی در طول زندگی زنان و مردان می تواند اثری مستقیم بر روی عملکرد تخمدان ها و تولید اسپرم داشته باشد، افزود: تغذیه در این زمینه اثرات کوتاه مدت و بلندمدت دارد به گونه ای که مطالعات نشان داده است برای مثال تغذیه دختران در سنین 2 تا پنج سالگی با توجه به اینکه چه نسبت از پروتئین دریافتی آنها از منابع حیوانی در مقایسه با منابع گیاهی باشد، می تواند بر روی عملکرد تخمدان ها تاثیر بگذارد.
گیاهی ادامه داد: همچنین در کوتاه مدت، تنها چهار روز دریافت رژیم بسیار کم کالری در سیکل درمان می تواند، به شدت بر روی نتیجه درمان اثر نامطلوب داشته باشد.
وی با بیان اینکه مشکل بسیار مهمی که در تغذیه امروزی وجود دارد مصرف اسیدهای چرب ترانس موجود در روغن های گیاهی هیدروژنه شده و جامد است، افزود: این روغن ها به شدت بر روی کیفیت اسپرم ها تاثیر منفی دارد بنابراین به زوجینی که در یک سیکل درمان ناباروری قرار می گیرند، توصیه می شود که از سه تا چهار ماه پیش از شروع درمان ناباروری، از مصرف روغن های جامد پرهیز کنند.
